PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH VỀ NÊU CAO TINH THẦN TRÁCH NHIỆM

PGS.TS Phạm Ngọc Anh Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới. Có đạo đức công dân và đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Có đạo đức chung của mọi người phải tuân theo và có đạo đức riêng của từng loại cán bộ, từng ngành nghề, lứa tuổi, cấp bậc, chức vụ,… Nội dung bao trùm về đạo đức của đảng viên, cán bộ là phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, ý thức tổ chức, ý thức trách nhiệm, ý thức kỷ luật,… Muốn làm được điều đó thì phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, chống chủ nghĩa cá nhân. Đạo đức cách mạng, theo Hồ Chí Minh, có thể tóm tắt là: Nhận rõ phải trái. Giữ vững lập trường. Tận trung với nước, tận hiếu với dân. Cán bộ, công chức, đảng viên phải nêu cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, vì họ là công bộc của dân. Cách mạng Tháng Tám thành công đem lại một sự khác biệt về chất đối với vận mệnh của đất nước và mỗi con người. Từ đây, người dân có quyền làm chủ vận mệnh đất nước, vận mệnh của mình. Chính phủ, cán bộ là công bộc của dân, chứ không còn là cha mẹ dân, đè đầu cưỡi cổ dân như quan lại phong kiến trước đây. Nhà nước là của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, chứ không phải của thiểu số người. Việc gì hại đến dân thì Chính phủ phải hết sức tránh. Việc gì có lợi cho dân thì Chính phủ phải ra sức làm. Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Đó là Đảng của giai cấp công nhân, đồng thời là Đảng của nhân dân lao động, của dân tộc. Đảng là đội tiên phong của giai cấp và của dân tộc, đại biểu cho lợi ích của giai cấp và dân tộc. Đảng quy tụ những người kiên quyết nhất, hăng hái nhất, trong sạch nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc và nhân dân. Những người mà: “Giàu sang không thể quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy lực không thể khuất phục”. Đảng cách mạng và người cách mạng phài là: “Trợn mắt xem khinh nghìn lực sĩ. Cúi đầu làm ngựa các nhi đồng”. Đảng cầm quyền lãnh đạo đất nước thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội. Đảng cầm quyền, nhưng dân là chủ. Đảng cầm quyền để dân làm chủ. Đảng cầm quyền lấy dân làm gốc. Đảng viên lãnh đạo nhân dân, không theo đuôi quần chúng, nhưng là đầy tờ của dân, phục vụ nhân dân. Cán bộ, đảng viên, công chức với Tổ quốc, với nhân dân có mối quan hệ mật thiết và cũng rất đặc biệt. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp cách mạng là do nhân dân tiến hành. Nhân dân là người làm ra lịch sử. Không có nhân dân, Đảng, Chính phủ không đủ lực lượng. Sức mạnh nhân dân là vô địch. Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Có dân là có tất cả. dễ mười lần không dân cũng chịu, khó trăm lần dân liệu cũng xong… Tuy nhiên, tự bản thân nhân dân không thể làm nên sức mạnh thật sự. Để có được sức mạnh vô địch, bền vững, nhân dân phải có Đảng và Chính phủ dẫn đường. Đảng, Chính phủ có trách nhiệm giảng giải lý luận, chiến lược, sách lược cho dân, làm cho dân nhận rõ tình hình, đường lối và định phương châm cho đúng. Đảng lãnh đạo làm cho quần chúng giác ngộ, hiểu rõ quy luật phát triển của xã hội, kiên quyết thực hiện nhiệm vụ và tin chắc vào thắng lợi của cách mạng. Quần chúng phải được tổ chức chặt chẽ, chí khí phải kiên quyết. Vì vậy, phải có Đảng để tổ chức và giáo dục nhân dân thành một đội quân thật mạnh, thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, quốc phòng, văn hóa, xã hội đến thắng lợi cuối cùng. Cán bộ, công chức và nhân dân đều phải có bổn phận với đất nước. Nhân dân và đất nước có mối quan hệ ràng buộc với nhau: Nước là nước của dân; còn dân là dân của nước. Tổ quốc là Tổ quốc chung. Tổ quốc độc lập thì ai cũng được tự do. Nếu mất nước thì ai cũng phải làm nô lệ. Nhưng trong chế độ mới, cán bộ, công chức là tấm gương của xã hội, của nhân dân, là người phụ trách trước đồng bào. Theo Hồ Chí Minh, tinh thần trách nhiệm là khi Đảng, Chính phủ hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng phải đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ làm cho thành công. Trong chế độ dân chủ của ta, mọi người, mọi cán bộ, đảng viên là chủ nhân đích thực của đất nước, phải làm tròn trách nhiệm của mình một cách tự giác, theo lương tâm, lương tri; làm việc theo nhu cầu nội tâm cá nhân. Làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm, khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy,… là không có tinh thần trách nhiệm. Tinh thần trách nhiệm là: Nắm vững, gắn liền chính sách và đường lối quần chúng, làm tròn nhiệm vụ với chất lượng và hiệu quả cao nhất. Đảng và Chính phủ đề ra chính sách. Cán bộ phải nghiên cứu, hiểu suốt, thấm nhuần chính sách ấy. Theo chính sách ấy mà điều tra, nghiên cứu, hiểu thấu hoàn cảnh thiết thực của đơn vị mình, địa phương mình. Rồi đặt kế hoạch rõ ràng, tỉ mỉ, thiết thực, để giải thích, tuyên truyền, cổ động quần chúng, làm cho mọi người hiểu thấu và ủng hộ chính sách của Đảng và Chính phủ như là của họ, rồi thi đua thực hiện đầy đủ chính sách ấy. Như thế là làm trọn nhiệm vụ. Để thực hiện chính sách, làm tròn nhiệm vụ, cán bộ chẳng những phải chịu khó giải thích, tuyên truyền, cổ động, mà còn phải bàn bạc với quần chúng, hỏi han ý kiến, gom góp sáng kiến của quần chúng. Lãnh đạo quần chúng và hoan nghênh quần chúng phê bình. Bệnh quan liêu, mệnh lệnh, chủ quan, hấp tấp, tự tư tự lợi là trái hẳn với tinh thần trách nhiệm. Hồ Chí Minh là một tấm gương thực hành tinh thần trách nhiệm trên mọi cương vị công tác của mình. Từ trải nghiệm cá nhân, Người đề xuất các biện pháp để nêu cao tinh thần trách nhiệm. Trích đăng từ cuốn “Học tập và làm theo Phong cách Hồ Chí Minh” do Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phát hành năm 2016.